روغن سیاه دانه خوراکی

گیاه سیاه دانه

سیاه دانه گیاهی گل دار و کوچک است که معمولا در جنوب غربی آسیا، خاورمیانه، جنوب اروپا و شمال آفریقا می‌روید و رشد می‌کند. سیاه دانه ممکن است باعث تأثیرات مثبتی در بدن مانند تقویت سیستم ایمنی، مبارزه با سرطان، جلوگیری از بارداری، کاهش تورم و جلوگیری از واکنش‌های آلرژیک به عنوان یک آنتی هیستامین باشد. معمولا از گیاه سیاه دانه برای درمان مشکلاتی مانند آسم، تب یونجه، دیابت، فشار خون بالا، اگزما، کاهش وزن و تسکین دردهای قاعدگی استفاده می‌کنند. ماده مؤثر اصلی روغن سیاه دانه تیموکینون است. تیموکینون ترکیبی با اثرات آنتی اکسیدانی، ضد التهابی، ضد باکتریایی و ضد سرطان است. این روغن همچنین حاوی اسیدهای چرب غیر اشباع مانند اسید لینولئیک، اسید اولئیک و برخی اسیدهای چرب اشباع است. اسید لینولئیک یکی از اسیدهای چرب ضروری برای بدن است که در بدن تولید نمی‌شود.

روغن سیاه دانه چه فوایدی دارد

روغن سیاه دانه برای بسیاری از بیماری‌های پوستی مانند پسوریازیس، آکنه، ویتیلیگو و ... نیز استفاده می‌شود. همچنین دارای اثر بازسازی و ترمیم‌کننده موها است. به موهای خشک و بی روح درخشندگی و شادابی می‌بخشد. روغن سیاه دانه که برای پوست‌های خشک و ترک خورده بخصوص در فصل زمستان که پوست رو به خشکی بیشتر می‌رود، بهترین گزینه برای تأمین رطوبت و نرمی آن است. این روغن پوست را نرم و ترک‌ها را کاهش می‌دهد. همچنین دارای خواص آنتی اکسیدانی، ضد التهابی است و به درمان و تسکین خشکی‌های شدید و جراحات کمک می‌کند. به خاطر داشته باشید که بهتر است قبل از استفاده با پزشک مشورت کنید. روغن سیاه دانه با کاهش سطح قند و کلسترول خون به کنترل دیابت کمک می‌کند. این روغن مشکلات گوارشی را برطرف کرده و سیستم گوارش را تقویت می‌کند. از آن برای کنترل سوء‌هاضمه، کاهش گاز معده، از بین بردن بی‌اشتهایی و اسهال استفاده می‌شود. ماده فعال تیموکینون موجود در ترکیبات این روغن، ترشح اسید را مهار کرده و غشاهای مخاطی که دستگاه گوارش را پوشانده و وظیفه محافظت را دارد، تقویت می‌کند.

خواص روغن سیاه دانه

روغن سیاه دانه از جمله روغن‌هایی است که عوارض بسیار کمی در مصرف آن گزارش شده و دارای فواید و ویژگی‌های بی شماری است. از جمله خواص روغن سیاه دانه می‌توان به این موارد اشاره کرد:

1- برطرف کننده مشکلات پوستی

پسوریازیس نوعی بیماری پوستی خود ایمنی شایع است که می‌تواند موجب خارش و التهابات دردناک شود. در مطالعاتی مشخص شد که استفاده موضعی از روغن سیاه دانه بر روی پوست باعث افزایش محافظت از پوست در برابر آسیب‌های اشعه آفتاب، آلودگی‌های محیطی و کاهش علائم پسوریازیس می‌شود. در مطالعات متعدد دیگری مشاهده شد که استفاده موضعی و خوراکی از روغن سیاه دانه این اثر را بیشتر می‌کند.

در بسیاری از این مطالعات، مشخص شده است که روغن سیاه دانه به صورت موضعی در درمان آکنه ولگاریس خفیف یا متوسط مؤثر است و التهاب و ضایعه‌های پوستی را تا حدودی از بین می‌برد. علاوه بر این مشخص شده است که عوارض جانبی آن نسبت به سایر داروها و محصولات شیمیایی بسیار کمتر است.

از دیگر مشکلات پوستی، ویتیلیگو نوعی اختلال کاهش رنگدانه‌های پوست است که می‌تواند مشکلات روانی قابل توجهی در اکثر بیماران ایجاد کند. در مطالعات مشاهده شده است که روغن سیاه دانه که به صورت موضعی یا خوراکی استفاده می‌شود به کاهش ضایعات ویتیلیگو کمک چشم‌گیری می‌کند.

2- کنترل دیابت و تقویت گوارش

روغن سیاه دانه ممکن است خواص ضد دیابتی داشته باشد و سطح قند خون را بهبود بخشد. مطالعات انجام شده در این زمینه نشان می‌دهد که این روغن ممکن است به کاهش گلوکز خون، هموگلوبین و مقاومت به انسولین در فرد کمک بسزایی داشته باشد.

این تحقیقات نشان می‌دهد که می‌توان از آن به عنوان درمانی طبیعی که عوارض کمتری را در پی دارد برای دیابت نوع 2 در کنار درمان‌های معمولی استفاده کرد.

خواص ضد‌التهابی موجود در روغن سیاه دانه همچنین ممکن است به کاهش و تسکین علائم آزار دهنده گوارشی مانند سوء‌هاضمه، حالت تهوع، اتساع شکم، نفخ، استفراغ، اسهال یا یبوست کمک کند.

طبق تحقیقات انجام شده بر این روغن، ثابت شده است این روغن حتی ممکن است اثر پیشگیرانه‌ای روی کولیت، پانکراتیت و سایر اختلالات گوارشی داشته باشد. با این حال، تحقیقات بیشتری برای تعیین فواید دقیق روغن سیاه دانه در این زمینه ضروری است.

3- کنترل فشار خون

روغن سیاه دانه می‌تواند به کاهش فشار خون در افرادی که دارای فشار خون بالا هستند کمک کند.

تحقیقات انجام شده بر تعدادی از افراد که دارای فشارخون بالا بوده و روغن سیاه دانه برای آن‌ها تجویز شده بود، به مرور نشان‌دهنده کاهش فشارخون سیستولیک و دیاستولیک در بین این افراد بود.

از سوی دیگر، تحقیقات در این زمینه بر افراد مسن مبتلا به فشار خون بالا نشان داد که کاهش فشار خون در میان شرکت‌کنندگانی که از روغن سیاه دانه مصرف کرده بودند در مقایسه با گروهی که تحت درمان دارویی قرار گرفته بودند، نتیجه بهتر و سریع‌تری مشاهده شد.

البته ذکر این نکته ضروری است که در برخی موارد ممکن است فشار خون پایین در نتیجه آن تجربه شود به همین خاطر بهتر است قبل از استفاده از آن برای کاهش فشار خون خود با پزشک مربوطه مشورت کنید.

4- جلوگیری و درمان سرطان

مطالعات انجام شده بر مصرف روغن سیاه دانه نشان داده است که تیموکینون موجود در این روغن می‌تواند بر مرگ برنامه‌ریزی شده سلولی در چندین نوع سلول سرطانی تأثیر بگذارد. این تأثیرات بر روی انواع سرطان‌ها شامل سرطان مغز، لوسمی و سلول‌های سرطان سینه می‌تواند باشد.

5- درمان ناباروری

تحقیقات و مطالعات در مردان مبتلا به اسپرم غیرطبیعی و ناباروری مشخص شده است که روغن سیاه دانه ممکن است حرکت اسپرم را بهبود بخشد و تعداد اسپرم و حجم منی را افزایش دهد.

یافته‌های جدیدتر در مطالعات سال 2018 روی موش‌های نر تأیید می‌کند که عنصر کلیدی تیموکینون می‌تواند به افزایش کیفیت، تحرک، زنده ماندن و تعداد سلول‌های موجود در اسپرم کمک کند.

6- تسریع در التیام زخم‌ها

روغن سیاه دانه ممکن است بتواند روند بهبود زخم‌ها و جراحات را تسریع بخشد.

علم دقیق نحوه عملکرد این روش مشخص نیست، اما محققان بر این باورند که ممکن است به خواص آنتی اکسیدانی و ضد‌التهابی تیموکینون مرتبط باشد.

علاوه بر این، کلاژن‌سازی را نیز افزایش می‌دهد. این به همراه فواید زیبایی که دارد می‌تواند به بهبود زخم کمک کند.

7- مؤثر در کاهش وزن

طبق مطالعات و گفته‌های دانشمندان بر روغن سیاه دانه، گفته می‌شود ممکن است به کاهش شاخص توده بدنی (BMI) و کاهش سایز شکم و دور کمر افراد کمک کند. شرکت کنندگان در مطالعات در این زمینه هیچ عارضه جانبی جدی و شدیدی را از مصرف این مکمل گزارش نکردند و کاملا مصرف این روغن ایمن تلقی می‌شود.

همچنین در تحقیقات به عمل آمده بر روی موش‌هایی که از رژیم غذایی که در آن روغن سیاه دانه وجود داشت نشان می‌دهد که مصرف این روغن ممکن است به کاهش وزن بدن و افزایش مقاومت به انسولین کمک کند.

8- تقویت عملکرد کبد و کلیه

خواص آنتی اکسیدانی موجود در روغن سیاه دانه می‌تواند اثر محافظتی قوی بر روی کبد و کلیه‌ها داشته باشد.

مکانیسم‌های متعددی وجود دارد که ممکن است در این زمینه تأثیر‌گذار باشند. مصرف این روغن به دلیل وجود تیموکینون در آن به نظر می‌رسد کاهش سطح استرس اکسیداتیو، که عدم تعادل رادیکال‌های آزاد و آنتی اکسیدان‌ها در بدن است را به دنبال دارد.

افزایش استرس اکسیداتیو با انواع مشکلات کبدی مانند بیماری کبد الکلی، سیروز، آسیب‌های کبدی ناشی از تیلنول، هپاتیت و غیره مرتبط است. همچنین است این استرس مشکلات کلیوی مانند بیماری مزمن کلیه و مسمومیت کلیه را نیز در پی دارد.

در برخی مطالعات نیز اثبات شد که روغن سیاه دانه ممکن است در کاهش اندازه سنگ کلیه و دفع سنگ کلیه از بدن مفید و مؤثر باشد.

9- کمک به درمان آسم

آسم یک بیماری مزمن است که در آن پوشش مجاری هوایی متورم می‌شود و ماهیچه‌های اطراف آن‌ها منقبض شده و تنفس را برای شما دشوار می‌کنند.

تحقیقات نشان داده است که روغن سیاه دانه، به ویژه تیموکینون موجود در روغن، ممکن است با کاهش التهاب و آرامش عضلات در مجاری تنفسی، به درمان آسم کمک کند.

مطالعاتی روی 80 بزرگسال مبتلا به آسم نشان داد که مصرف 500 میلی گرم کپسول روغن سیاه دانه دو بار در روز به مدت 4 هفته به طور قابل توجهی بیماری آسم را بهبود می‌بخشد.

اگرچه امیدوارکننده است، اما مطالعات بزرگتر و طولانی‌تری برای ارزیابی ایمنی و اثربخشی طولانی مدت مکمل‌های روغن سیاه دانه در درمان آسم مورد نیاز است.

10- تقویت سلامت موها

روغن سیاه دانه علاوه بر اینکه ماده‌ای طبیعی برای مراقبت از پوست است، فوایدی برای سلامت مو نیز دارد. جای تعجب نیست که این روغن اغلب در فهرست راه حل‌های طبیعی برای تقویت سلامت مو و پوست سر به روش‌های متعددی قرار می‌گیرد.

از آنجایی که این روغن حاوی نیگلون است که تحقیقات نشان داده است نوعی آنتی هیستامین بسیار مهم بوده که ممکن است از ریزش مو که ممکن است به دلیل آلوپسی آندروژنیک یا آلوپسی آره آتا باشد، جلوگیری کند. روغن سیاه دانه با خواص آنتی اکسیدانی، ضد باکتریایی و ضد‌التهابی خود، می‌تواند به سلامت پوست سر به طور کلی کمک کند، همچنین شوره و خشکی سر را از بین ببرد و در عین حال سلامت مو را بهبود بخشد.

نحوه مصرف روغن سیاه دانه برای پوست

روغن سیاه دانه به دلیل خاصیت ضد‌التهابی، آنتی اکسیدانی و ویتامین‌ها به خصوص ویتامین E که دارا است، به طور گسترده‌ای برای اختلالات پوستی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این خواص می‌توانند لکه‌های تیره اطراف چشم را به مرور زمان از بین ببرد.

مواد لازم:

• 1/2 قاشق چای خوری عسل
• 2-3 قطره روغن سیاه دانه

طرز تهیه:

روغن سیاهدانه را با عسل مخلوط کنید، سپس این مخلوط را زیر چشم‌هایتان قرار دهید. بگذارید 10 الی 15 دقیقه بماند و سپس با آب ولرم آن را بشویید. این دستورالعمل را می‌توانید یک بار در روز تکرار کنید. حتما در هنگام خرید روغن سیاه دانه به اصالت و کیفیت آن دقت کنید.

مضرات روغن سیاه دانه

زمانی که روغن سیاه دانه در مقادیر کم برای پخت و پز استفاده می‌شود، معمولا برای اکثر افراد بی‌خطر است. با این حال، تحقیقات محدودی در مورد ایمنی طولانی مدت مصرف دوزهای بیشتر از این روغن برای اهداف درمانی وجود دارد. این نگرانی وجود دارد که مصرف بیش از حد روغن سیاه دانه می‌تواند به کلیه‌های شما آسیب جدی برساند. در یک مورد گزارش شده، زنی مبتلا به دیابت نوع 2 به دلیل نارسایی حاد کلیه پس از مصرف روزانه 2 تا 2.5 گرم کپسول سیاه دانه به مدت 6 روز در بیمارستان بستری شد. با این حال، مطالعات دیگر اثرات منفی بر سلامت کلیه معمولا نشان نداده‌اند. در واقع، برخی از مطالعات حتی نشان داده‌اند که روغن سیاه دانه دارای اثر محافظتی بر عملکرد کلیه و حتی کبد است. اگر در حال حاضر مشکل کلیوی دارید، قبل از مصرف روغن سیاه دانه حتما با پزشک خود مشورت کنید. در نهایت، به دلیل تحقیقات محدود، زنان باردار یا شیرده باید از استفاده از روغن سیاه دانه به جز در مقادیر کم به عنوان طعم‌دهنده برای غذا اجتناب کنند.